Veel ziekenhuizen zijn bezig het standaard jaargesprek om te buigen naar een manier van communiceren die meer gericht is op wederzijds begrip dan op controle en vinkjes zetten. Ook bij Medisch Spectrum Twente zijn ze daarmee bezig. Een van hun uitgangspunten is om medewerkers ruimte te bieden voor hun ontwikkeling en om hun werk op een passende manier in te vullen. Betrokken en bevlogen medewerkers is een van de doelen die beschreven staat in de nieuwe strategie. Daar hoort ook een opzet bij van het jaargesprek die daarin ondersteunt. Daarom hebben ze afgelopen jaar ‘positieve gezondheid’ onderdeel gemaakt van de jaargesprekken. Angélique Nijboer en Rebecca Jansen vertellen over hun ervaringen.
Angélique Nijboer is afdelingsmanager van de Acute Opname Afdeling. Daar komen alle patiënten vanuit de eerste hulp of vanuit de poli die met spoed opgenomen moeten worden. Het is een afdeling waar alle specialismes voorkomen. Rebecca Jansen is verpleegkundige op de afdeling Acute Opname.
Angélique: “Gezondheid is natuurlijk iets dat ons dagelijks bezighoudt en nu is dat ook verweven in het jaargesprek. Alles in het goede gesprek is gericht op positieve gezondheid. Voorheen waren het standaardvragen en werden de antwoorden ‘afgevinkt’ en het jaar daarop gecontroleerd. Was er gebeurd wat afgesproken was? Had een medewerker het wel of niet goed gedaan? Als leidinggevende werd verwacht dat je een totaalbeeld gaf, dat is nu helemaal verdwenen.”
Het gesprek van nu vergt voorbereiding voor zowel de leidinggevende als de medewerker. Ter voorbereiding kan de medewerker het formulier “positieve gezondheid” invullen. Hieruit komt een score waarmee te zien is welke items als positief ervaren worden en welke eventueel aandacht behoeven. Het jaargesprekformulier dat als voorbereiding ingevuld wordt, bevat eenzelfde soort ‘spinnenweb’ met blokjes voor vrije tekst. Het zijn vragen over; dagelijks functioneren, lichaamsfuncties, mentaal welbevinden, zingeving, meedoen en kwaliteit van leven. De medewerker kan met behulp van input uit het “positieve gezondheidsformulier’’ dit spinnenweb invullen. De medewerker bepaalt hierbij zelf wat wel en niet gedeeld wordt.
Angélique: “Het gaat erom wat de medewerker wil bespreken en hoe wij dat als leidinggevenden kunnen faciliteren of hen met issues kunnen helpen.” Rebecca heeft het formulier al een keer ingevuld. “Ik vind dit een stuk gemakkelijker en prettiger. Dit formulier werkt als een mooie leidraad. Je kunt zelf bepalen hoe je het invult. Je kunt ervoor kiezen niet alle antwoorden te delen met je leidinggevende en het geeft voor jezelf een goed beeld van hoe het met je gaat. Ik vind dit een fijnere invulling van het jaargesprek. Zelf heb ik het formulier opgeslagen en ingebracht in het gesprek en dat werd ook besproken.”
Angélique: “Met deze nieuwe aanpak gaan we veel meer de diepte in, wat valt op? Heb je nog plezier in je werk? Of doe je het puur voor het geld en omdat het dichtbij is? Dat is natuurlijk ook prima, maar er zijn medewerkers die door omstandigheden geen plezier meer in hun werk hebben. Hoe komt dat dan? Dat proberen we tijdens het goede gesprek te achterhalen en zo mogelijk te verbeteren. Wat kunnen wij dan betekenen? Bij ‘alles is goed’ valt er weinig te bespreken. We laten het bij de medewerker wat er besproken wordt.”
Rebecca: “Dat schoolse kijken is eraf, we hebben meer eigen verantwoordelijkheid. Het is nu veel meer een echt gesprek over een algemeen totaalplaatje. Angélique: “Er komen heel veel dingen naar voren die we niet verwachtten. We hebben wel geleerd om door te vragen tijdens het gesprek. Het staat nog in de kinderschoenen, we moeten er meer ervaring mee opdoen, want er ligt veel bij de medewerker. Qua diepte is het bijzonder. Ben je van het vinkjes zetten, dan is dit wel erg wennen.”
Rebecca vult binnenkort voor de tweede keer het formulier in. “Ik vond het voorheen altijd een hels karwei, doelen stellen voor jezelf. En de eerste keer vond ik dit ook wel lastig, veel over jezelf vertellen. Bijvoorbeeld op het formulier ‘Ik heb het gevoel dat ik ertoe doe’, dat vind ik lastig om van mezelf te zeggen.”
Het goede gesprek (Positieve gezondheid) wordt eens per jaar gevoerd bij Medisch Spectrum Twente maar het is mogelijk om vaker met elkaar in gesprek te gaan. Op deze manier wordt het in gesprek zijn met elkaar gestimuleerd en gefaciliteerd. Angélique: “Er zijn mensen die je bij wijze van spreken één keer per jaar spreekt en anderen komen elke dag wel iets vragen. We hebben honderd medewerkers, verspreid over twee locaties. Met het voeren van dit gesprek met iedere medewerker heb je ook voor medewerkers die weinig bij je komen tijd voor een goed gesprek.” Voor Rebecca hoeft het ook niet vaker; “Ik roep wel als er iets is.”
Het komende goede gesprek verandert weinig ten opzichte van vorig jaar. Angélique: “Het ‘spinnenweb’ blijft en de medewerker bepaalt wat wel en niet gedeeld wordt. Duurzame inzetbaarheid, positieve gezondheid en vitaliteit staan hoog op de agenda. Er zijn loopbaancoaches, budgetcoaches en nog tal van andere manieren om medewerkers te helpen. Maar dan verwachten we wel dat deze medewerkers zelf hun persoonlijke problemen bespreekbaar maken. Doen zij dat, dan helpen wij met zoeken naar een oplossing.”
Angélique: “Vertrouw je medewerkers en faciliteer hen in plaats van alles te controleren. Een fijn gesprek levert zo veel meer op dan vinkjes controleren. Hierdoor krijg je meer gelijkwaardigheid.’’